Posts

Posts uit 2017 tonen

10 WEETJES OVER RIJST

Afbeelding
We kunnen niet zonder onze geliefde portie 'oryza sattiva', al dan niet opgeleukt met sambal en andere lekkernijen. Maar als je de rijst weglaat, is je bordje ook maar saai. Zonder rijst, geen rijsttafel. Tien wetenswaardigheden over onze favoriete hap. 1. Ongeveer 6 miljard mensen op de wereld eten rijst. Het totaal aantal aardbewoners ligt rond de 7 miljard en groeit de komende jaren richting de 10 miljard, dus rijst blijft voorlopig nog wel even populair! (Sorry, aardappel-fans!) 2. In Azië wordt zo'n 90% van alle rijst zowel verbouwd als geconsumeerd. 3. Behalve opeten, kun je er ook nog mee gooien bij een bruiloft, je kunt het offeren, er papier, wijn, bier of azijn van maken of kussens mee opvullen om gewrichtspijn te verlichten. Je kunt er ook muren mee bouwen! Tijdens de Ming-dynastie (1300-1600) werd rijst met kalksteen tot cement gecombineerd. Bij analyse van de stadsmuur van Nanjing in China trof men rijst aan als belangrijk bestanddeel van het cemen

DE WONDERLIJKE REIS VAN KOFFIE

Afbeelding
'Even een bakkie doen'. Het is zo vertrouwd. Maar waar komt ons bekende bakkie eigenlijk vandaan? De geschiedenis van koffie in een notendop. Oorspronkelijk komt ons bakkie leut uit Afrika, uit het voormalige koninkrijk Kaffa (Ethiopië), waar ons favoriete drankje hoogstwaarschijnlijk ook haar naam aan te danken heeft. Ondernemende Arabieren zagen wel brood in de koffie en begonnen koffieplantages. Zo werd koffie verspreid in het Midden-Oosten. Vanuit de havenstad Mokka in Jemen werd van de 15e tot de 17e eeuw de koffie met groot succes verhandeld naar alle uithoeken van de wereld. Zo kwam koffie uiteindelijk ook via VOC-schepen in Indië terecht, waar de Nederlanders koffieplantages stichtten op o.a. Java, Sumatra en Bali. Van daar uit verhandelden de Nederlanders de koffie ook weer naar andere delen van de wereld. Koffie was een lucratieve business en leverde een grote bijdrage aan het succes van de Gouden Eeuw. Het was een luxeproduct dat vooral was voorbehouden

NATIONAAL ONDERWIJSMUSEUM GAAT IN DE FOUT MET INDISCH LEESPLANKJE.

Afbeelding
Heel leuk, een oud Indisch leesplankje uit 1918: een authentieke Indische versie van tekenaar Cornelis Jetses, bekend van o.a. Ot en Sien. Op vrijdag 30 juni houdt historicus Jacques Dane er een praatje over in het Nationaal Onderwijsmuseum in Dordrecht. We houden nu al ons hart vast.. In de publicatie ter promotie van dit bloedstollende evenement gaat het Onderwijsmuseum behoorlijk in de fout en strooit naar hartenlust met de term ‘Indonesisch’ waar dat ‘Indisch’ moet zijn. In 1918 bestond Indonesië namelijk nog niet. Bovendien negeert zij de Indische Nederlanders door te stellen dat de ‘oudere Nederlanders’ het leesplankje ook wel ‘tempo doeloe’ noemen. Ehh.. onze ouders en grootouders gingen daar ook gewoon naar school, hoor. En ja, ze leren het nooit. We weten het. Maar dat wil niet zeggen dat we onze mond houden. Voortdurend komen we dit soort fouten tegen, maar van een instelling die zich Nationaal ONDERWIJS museum noemt, zou men toch beter mogen verwachten. We hebben ui

WAAR IS DE KRIS VAN PRINS DIPONEGORO?

Afbeelding
Iedereen vindt dat de in oorlogstijd van de Joden gestolen kunst moet worden terugbezorgd bij de eigenaar of diens nazaten. Maar als het gaat om geroofde koloniale kunst, weet Nederland van de (Javaanse) prins geen kwaad. Onderzoeker Jos van Beurden vindt dat koloniale roofkunst ook terug moet naar de eigenaar.  Gebroken belofte In EenVandaag gaf Van Beurden onlangs uitleg over o.a. de verdwenen kris van de Javaanse Prins Diponegoro, die hem in 1830 moest afstaan aan de kolonisator. Volgens de informatie die Van Beurden heeft, moet deze kris in het Rijksmuseum te Amsterdam liggen. Bij het Rijksmuseum 'weten ze echter van niks'. Dat een kris over mystieke 'stille krachten' beschikt, weten we. Maar zo'n ding wordt niet zomaar onzichtbaar, hoor.  Tussen 1949 en 1975 is er onderhandeld met Indonesië over teruggave van koloniale roofkunst. Indonesië kon een voorkeurslijst opgeven. In de jaren '70 heeft Nederland beloofd om de kris van Prins Diponegoro op t

HET LABEL 'INDISCH', ERKENNING EN ONDERWIJS

Afbeelding
'Ze leren het nooit' is een veelgehoorde klacht in de Indische en Molukse gemeenschap als het gaat om Nederlandse landgenoten en media die hen ten onrechte betitelen als 'Indonesiërs', 'Nederlandse Indiërs' of wat dies meer zij. Het juiste labeltje opgeplakt krijgen, is blijkbaar belangrijk. Het betekent erkenning en dat is nu precies waar het de Indische en Molukse gemeenschap in Nederland al decennia lang aan schort. Foutje bedankt Regelmatig duiken er 'foutjes' op en het zijn er veel geweest. We vissen een paar recente uit de vijver der foute labeltjes. Een recent 'foutje' zagen we lijsttrekker Pechtold van D66  maken tijdens zijn verkiezingscampagne begin 2017. In het programma Pauw en Jinek plakte hij de circa 1,7 miljoen Nederlanders met een Indische achtergrond het label 'Indonesiërs' op. Een storm van kritiek was het gevolg. Later noemde hij het op Twitter 'onzorgvuldig'. Excuses of een rectificatie kwam er niet.

EEN BLAUWE HAP

Afbeelding
'Hebben jullie enig idee wat dit is? Dit is een 'blauwe' hap!' tettert culinair verslaggever Felix Wilbrink van de Telegraaf in zijn promotiefilmpje, doelend op een hoopje Indisch eten op zijn bord. Hij is bij de marine en doet morgen verslag van zijn expeditie in de zaterdageditie van de krant (waar onze kat overigens uit principe steevast op weigert te poepen).  BLAUWE hap. Tja, dat is zo'n overblijfsel van die VOC-mentaliteit. ‘Blauwe’ was een scheldnaam voor een persoon van Indonesische afkomst. Het staat gewoon in Wikipedia hoor. Wiki noemt het verzachtend 'bijnaam' en vergeet te vermelden dat ook Indische Nederlanders/Indo's voor 'blauwe' worden uitgemaakt.  Bij de Marine is het oer-Hollandse eeuwenoude traditie dat elke woensdag een Indische maaltijd wordt geserveerd: de blauwe hap. Sinds de negentiende eeuw, tussen 1816 en 1949, waren schepen van de Koninklijke Marine in het toenmalige Nederlands-Indië gestationeerd. Als men naar

BRUIN IS MIJN VEL, BLANK ZIJN DE JANTJES.

Afbeelding
De typisch Amsterdamse Jantjes uit de Jordaan, wie kent ze niet? De films, de musical, de liedjes. Het toneelstuk van Herman Bouber, Louis Davids en zijn vrouw Margie Morris uit 1920 wordt nog steeds als musical opgevoerd. Maar dat er ook een 'De Jantjes 2' was, weet vrijwel niemand. In 1924 verscheen de opvolger van dit succesvolle stuk. In 'De Jantjes 2' draait het o.a. om Dolle Dries, die naar Indië ging en daar een verhouding kreeg met een 'inlandsch' meisje, Sarina. Van het een komt het ander en het stel kreeg een zoon, Hamid, een Indo dus.  Dolle Dries ging terug naar Mokum, zonder Sarina, maar nam zijn zoon mee naar Holland. Dat leverde conflictsituaties op tussen vader en zoon, met in het bijzonder een typische Indo-identiteitscrisis voor Hamid. Een van de liedjes in 'De Jantjes 2' is 'Rassenhaat', dat wordt gezongen door Hamid. De tekst is bijzonder gewaagd voor de tijd waarin het is geschreven, 1924. Een couplet: "