De Kritische Katjang

Om meer van de geschiedenis van de 'Indo' te weten te komen, is het noodzakelijk om in de Teletijdmachine van professor Barabas te stappen en terug te tijd-hoppen door het verleden. Dat verleden van de Indo(-Europeaan) begint bij de Portugezen, niet bij de Nederlanders. We gaan terug naar de 15e eeuw: een tijd van ontdekkingsreizigers en zeerovers, een tijd van exotische paradijzen en schatten waar Kapitein Jack Sparrow jaloers op zou zijn. India en de handel in waardevolle kruiden en specerijen zorgden voor grote welvaart in Europa. Geschiedenis saai? Integendeel!  De specerijenhandel met Azië  was van oudsher succesvol vanwege de schaarste van de producten; specerijen zoals peper, nootmuskaat en kruidnagel waren echte luxeproducten en de elite had er veel geld voor over om wat van deze exotische kostbaarheden in huis te hebben. Het succesverhaal begon eigenlijk al in de tijd van de Grieken en de Romeinen, toen Alexander de Grote (356 v.Chr.–323 v.Chr.) de landroute...

Om bovenstaande vraag te beantwoorden, moeten we iets verder terug in de tijd, naar vóórdat Nederlands-Indië ooit bestond. Er schuilt een heel stuk geschiedenis achter 'onze' identiteit, waarover in het volgende blog meer.  De Arabieren en Portugezen waren eerder in de Indische archipel dan de Nederlanders. Indische archipel? Je bedoelt zeker 'Indonesische'? Nee, Indische. De ontdekkingsreizigers waren namelijk op zoek naar India. Indonesië bestond toen nog niet als zodanig en men kon dus ook nog niet spreken van Indonesië. Maar laten we eerst eens bij het begin beginnen: het woord 'Indo'. De resultaten van een speurtocht op internet naar 'de Indo'. Waar komt het woord 'Indo' vandaan? Dat is een goeie! Van 'Indonesië' natuurlijk, zou je eerste gedachte misschien zijn. Warm! Maar waar komt 'Indonesië' dan vandaan? :) De naam  Indonesië  is afgeleid van het Latijnse woord  “indus” , wat  “India”  betekent, en het Griekse woord...

Raden Saleh in 1872,  Collectie Tropenmuseum Raden Saleh (1811-1880), van adellijke Indische afkomst, was waarschijnlijk de eerste Indische schilder die in Europese stijl schilderde. Hij was een belangrijk schilder in zijn tijd, toen de 'Romantiek' bijzonder populair was in Europa. Raden Saleh volgde zijn kunstopleiding in Bogor en Nederland, waarna hij door Europa reisde. Hij schilderde portretten en landschappen. Na 20 jaar in Europa te hebben gewoond, keerde hij terug naar Indië.  Diponegoro, Saleh en Pieneman Een bekend werk van Raden Saleh is de gevangenneming van de Javaanse prins Diponegoro van Djokjakarta, aan het einde van de Java-oorlog (1825-1830). Het schilderij is een antwoord op dat van Nicolaas Pieneman (hangt in Rijksmuseum) dat deze gebeurtenis door Nederlandse ogen weergaf en waarop Diponegoro zich overgaf als een lafaard.  De versie van Raden Saleh geeft een heel ander beeld van de gebeurtenis; Diponegoro is duidelijk verrast over het ve...

Op 12 april staan veel Molukse mensen nog altijd stil bij de dood van hun vrijheidsstrijder Chris Soumokil. Christiaan Robbert Steven Soumokil (Soerabaja, 13 oktober 1905) was president van de Republiek van de Zuid-Molukken (Republik Maluku Selatan; RMS) van 1950 tot 1966. Op 12 april 1966 werd Soumokil op het eiland Obi geëxecuteerd door een Indonesisch vuurpeloton. Wij staan hier vandaag uiteraard ook bij stil, uit respect voor en solidariteit met onze Molukse medemens en omdat wij het belangrijk vinden dat wij NAAST elkaar staan. Helaas ontbreekt het ons aan 'schoolkennis' over de gebeurtenissen van toen, aangezien dit onderwerp (en meerdere, wat Indië betreft) tijdens onze schooltijd niet aan bod kwam in onze geschiedenisboekjes. Gelukkig is internet een machtig medium, dat hiaten in kennis zowat 'à la minute' kan invullen. Het hoofdstuk in Wikipedia over Soumokil is volgens een paar van onze Molukse vrienden redelijk accuraat. Voor wie een beknopte weergave van...

WELKOM  BIJ De Kritische Katjang, het opinieblog voor en door iedereen met roots en/of interesse in het voormalig Nederlands-Indië. Ondanks de circa 2 miljoen Nederlanders met een Indische of Molukse achtergrond in ons land wordt onze geschiedenis helaas nog altijd onderbelicht in het onderwijs. Wij zorgen graag voor een 'kritische noot'! De Kritische Katjang brengt nieuws, achtergronden en opinie over geschiedenis, onderwijs, cultuur en maatschappij. Gastschrijvers met een kritische blik zijn altijd welkom!  De Kritische Katjang is geen bedrijf en is dus  niet commercieel . We blijven graag onafhankelijk en eigenwijs en we bepalen graag zelf waar we over schrijven.  KATJANG-KAAS  Aan de wieg van dit blog stond het social mediaproject 'KatjangKaas' (2012-2018). Vrij vertaald en met een knipoog 'pindakaas' duidt op een mix van Indisch/Moluks en Nederlands. En we vertikken het om elkaar 'pinda' te noemen. Dat is een koloniale te...