Wat is een Indo?

Om bovenstaande vraag te beantwoorden, moeten we iets verder terug in de tijd, naar vóórdat Nederlands-Indië ooit bestond. Er schuilt een heel stuk geschiedenis achter 'onze' identiteit, waarover in het volgende blog meer. De Arabieren en Portugezen waren eerder in de Indische archipel dan de Nederlanders. Indische archipel? Je bedoelt zeker 'Indonesische'? Nee, Indische. De ontdekkingsreizigers waren namelijk op zoek naar India. Indonesië bestond toen nog niet als zodanig en men kon dus ook nog niet spreken van Indonesië. Maar laten we eerst eens bij het begin beginnen: het woord 'Indo'. De resultaten van een speurtocht op internet naar 'de Indo'.

Waar komt het woord 'Indo' vandaan?

Dat is een goeie! Van 'Indonesië' natuurlijk, zou je eerste gedachte misschien zijn. Warm! Maar waar komt 'Indonesië' dan vandaan? :) De naam Indonesië is afgeleid van het Latijnse woord “indus”, wat “India” betekent, en het Griekse woord voor eiland, νήσος “nesos”. 'Indus' verwijst ook naar de Hindoe/Indische (nu: Indiase) cultuur uit het stroomgebied van de rivier de Indus (hier komen we straks nog even op terug). De rivier ontspringt in Tibet, stroomt van het Himalayagebergte in een noordwestelijke richting door Kasjmir, draait dan zuidwaarts en stroomt door bijna heel Pakistan. De Indusbeschaving had een van de vroegste stedelijke gebieden ter wereld. Beschaving gaat dus veel verder dan door mensen afgebakende landsgrenzen...

De naam 'Indonesië' dateert technisch gezien pas uit de 18e eeuw (dus nog van voor de onafhankelijkheid van het huidige Indonesië), toen de Engelse etnoloog George Earl de term Indunesians (Indonesiërs) voorstelde als naam voor de bewoners van de Indische archipel. In dezelfde publicatie gebruikte zijn student, James Richardson Logan de term Indonesia (Indonesië) als synoniem voor de Indische archipel. Deze term werd echter niet door Nederlandse academici uit Nederlands-Indië geaccepteerd. Zij gaven de voorkeur aan het gebruik van de namen Maleische Archipel, Nederlandsch Oost Indië, of kortweg Indie, de Oost en soms zelfs Insulinde. Vanaf 1900 werd het gebruik van de naam Indonesië gebruikelijker in academische kringen buiten Nederland en Indonesische nationalistische groeperingen namen de naam over in hun politieke geschriften. Het woord Indonesië betekent letterlijk ‘Indische eilandengroep’. Het is als aardrijkskundige term dan ook verwant aan Melanesië, Micronesië en Polynesië. Pas in de twintigste eeuw is Indonesië een staatkundig begrip geworden. (..)

Verder wellicht nog interessant om te weten:  de Duitse professor Adolf Bastian die een bestseller schreef genaamd Indonesiën oder die Inseln des Malayischen Archipels, 1884-1894. De eerste Indonesische wetenschapper die de naam Indonesië hanteerde was Ki Hajar Dewantara, toen hij in 1913 in Nederland een persbureau opende genaamd Indonesisch Pers-bureau.

De Borobudur

De autochtone bevolking van de Indische archipel moest het ontgelden wat betreft de beeldvorming: zij werden inlanders genoemd, of inheemsen, in de volksmond ook wel zwartjes... alsof deze mensen 'wilden' waren, zonder beschaving, wat een zeer onterecht beeld is. Wij raden dan ook iedereen aan om in de geschiedenis van Indonesië te duiken en te beginnen bij het begin, voordat er ooit een Europeaan of Arabier voet aan land zette. Dan ga je ook beter begrijpen en waarderen hoe onze voorouders geleefd en gestreden hebben tegen allerlei aanvallen van buitenaf. De termen 'inlanders' en 'inheemsen' slaan nergens op als je de verfijnde culturen bekijkt die op de verschillende eilanden te vinden waren. Enkele voorbeelden van die cultuur zijn bouwwerken zoals de Borobudur en de Prambanan tempels. De boeddhistische tempel Borobudur bijvoorbeeld is gebouwd in de periode 750 - 850. De naam stamt mogelijk van het Sanskriet "Vihara Buddha Ur", dit betekent vrij vertaald "boeddhistische tempel op de berg".

het Prambanan complex

Prambanan bij Jogyakarta is het grootste Hindoe-Javaanse tempelcomplex in Indonesië. Prambanan betekent: "veel priesters". De tempels zijn rond 850 gebouwd. Een ander overblijfsel van het Hindoeïsme op Java vinden we bij Semarang: de Gedung Songo. De tempels dateren van rond 730-780 en liggen verspreid over de zuidwestelijke flank van Gunung Ungaran, die 1893 m hoog is. De hoogste tempel is gelegen op 1308 meter.

Vishnu op een oude bekende: Garuda

India en Hindoeïsme India heet in principe Hindustan. ‘India’ komt van Indusvallei. Daar was een van de oudste culturen van de wereld, van 5000 tot 1700 voor Christus, aan de oevers van de rivier Indus. 'Hindoeïsme' is afgeleid van de Perzische uitspraak van Sindu, namelijk Hindoe, dat "rivier" betekent. Sindu is Hindoe geworden doordat de 'S' klank van het Perzische alfabet van toentertijd werd gearticuleerd als 'H'. De oude Grieken noemden de Indusvallei, Indos. Later, na de verovering door Alexander de Grote, werd het land aan het oosten van de Indusvallei door de Macedoniërs India genoemd en de bevolking Indiërs. Door de historici van Griekse komaf die over Alexander de Grote schreven, werd dus de Perzische/Arabische uitspraak gehanteerd, wat Al-Hind was voor het volk aan de Sindu. Tijdens de Mogoloverheersing werd het gebied Hindistan en de bevolking Hindi genoemd. In de Sanskrietliteratuur zijn er geen verwijzingen die het woord 'Hindoe' verklaren, wel 'Sindu'.

Hoe komt het Hindoeïsme in Indonesië? En het Boeddhisme? Hamdel! En handel betekent communicatie en relaties! Netwerken! De bewoners van de archipel mengden zich tussen 3000-500 v. Chr.  met migranten uit Azië en India. Het Hindoeïsme vinden we terug in de archipel sinds de eerste eeuw na Chr. Zowel Hindoeïsme als boeddhisme verspreidden zich vreedzaam door de archipel.

De Islam verdrong uiteindelijk het Hindoeïsme in de 13e eeuw, behalve op Bali, dat nu het grootste Hindoegebied buiten India is. De Indonesische kunst is echter nog steeds meer hindoeïstisch en boeddhistisch dan islamitisch.

De vele verklaringen van het woord Indo en aanverwante termen
Zoveel Indo's, zoveel verschillen. Net als het woord 'Indo' zelf: zoveel bronnen, zoveel verklaringen. Beeldvorming komt ook hier weer om de hoek kijken. Jarenlang zijn er verklaringen gehanteerd in allerlei publicaties, zoals lesmethodes, woordenboeken en geschiedenisboeken, die negatieve beeldvorming oproepen over Indo's. Het woord 'Indo' had vroeger ook een negatieve connotatie; het was vaak een scheldwoord, gebruikt door Nederlanders die te lui waren om ons Indische Nederlanders te noemen. Er werd van oudsher op Indische Nederlanders neergekeken door de 'witte' meerderheid; dit stamt nog uit de koloniale tijd en het apartheidssysteem daar. In de loop der tijd is het veranderd en meer een soort zelfgekozen geuzennaam geworden. We geven hieronder enkele voorbeelden van definities van het woord Indo die wij tegenkwamen op internet, kijk en oordeel zelf:

Indo Afkorting van "Indo-Europeaan". In de koloniale periode alleen in formele context in gebruik; in het dagelijks leven sprak men van "Indo", vaak in denigrerende zin. Vanaf ca. 1970 in Nederland een 'geuzennaam' voor de gemengdbloedige leden van de Indische groep. Ook in het huidige  Indonesië wordt "Indo" gebruikt voor Indonesiërs met Europees bloed. (Begrippenlijst Nederlands-Indië)

Indo-Europeanen Aanduiding vanaf de 19e eeuw van gemengdbloedigen van Aziatisch- Europese afkomst in Nederlands-Indië. In 1854 werd in  Indië een wettelijk onderscheid gemaakt tussen Europeanen en Inlanders; met het begrip Indo-Europeanen werd benadrukt dat iemand lid was van de Europese bevolkingsgroep, maar het is nooit een officieel begrip geweest. Niet door hun vader erkende "Inlandse" gemengdbloedigen werden nooit "Indo-Europeaan" genoemd (Begrippenlijst Nederlands-Indië)

Het puzzelwoordenboek drukt je wel even met je neus op de feiten wat betreft hoe hele volksstammen puzzelende Nederlanders het woord INDO generaties lang in beeld hebben gekregen:

1) Behorende tot het niet-blanke ras 

2) Bastaard 

3) Bijzondere taal om een tussenpersoon te begrijpen 

4) Halfbloed 

5) Iemand met gemengd bloed 

6) Kind van blanke en Indonesiër 

7) Kind van Europeaan en inlander 

8) Kleurling 

INDO VLAG van Paatje Phefferkorn

enzovoort

Puzzelsynoniemen voor INDO: 

5 puzzelwoorden gevonden voor `INDO` 

MULAT 

CREOOL 

MESTIES 

HALFBLOED

KLEURLING

INDO-EUROPEAAN

Verwante termen aan het woord 'Indo' een beknopt overzicht vind je op de taalwebsite Salindo:
Indisch -  afkomstig van, uit (Nederlands) Indië de voormalige kolonie
Indonesisch -  afkomstig van, uit Indonesië
 Maleis - afkomstig van, uit Maleisië
 Indo - van gemengd bloed (blasteran)
 Totok - Volbloed Nederlander (Belanda)
 Indische Nederlander - Indo-Europeaan
Indo-Europeaan - benaming in Nederlands-Indië voor Europeaan van (gemengd) Europees - Indonesische afkomst. De meeste Indo-Europese burgers hadden de Nederlandse nationaliteit, spraken Nederlands en waren door hun levensstijl en opleiding op Nederland georiënteerd.
 opm: Indonesisch is een nationaliteit, Indisch is geen nationaliteit.

GOOGLE:
indo
Webdefinities
Indische Nederlanders zijn Nederlanders van Nederlands-Indische afkomst. Tot de Indische Nederlanders behoren niet alleen de mengelingen oftewel de Indo-Europeanen maar ook de volbloed Europeanen/Nederlanders die in Nederlands-Indië zijn geboren of opgegroeid zijn in de Nederlands-Indische ...
http://nl.wikipedia.org/wiki/Indo

Paatje Phefferkorn en zijn INDO-vlag

De INDO-vlag van Paatje Phefferkorn. Verdi Phefferkorn von Offenbach (26-02-1922, Bandung) ontwierp deze Indo-vlag in 1993. De vlag draagt symbolen voor trouw (de kleur blauw), moed (de golok of kapmes en 2 schuin-opstaande drietanden) en de melati als ode aan de vrouw. De vlag is nog steeds de enige echte vlag die de lading een beetje dekt.

TOT SLOT Even terug naar die Portugezen: 'India'... we zijn dus eigenlijk een soort van 'Indianen'? Eh, wij niet, maar onze Indonesische voorouders wel, althans zo werden zij gezien door de Europese ogen van toen, die hen voor het eerst aanschouwden. Logisch ook wel, als je je even verplaatst in een Portugese ontdekkingsreiziger: land in zicht, bruine mensen en Hindoe tempels: "EUREKA! We zijn in India!" Men was immers op zoek naar India... Het woord 'Indo' betekent overigens in het Portugees: 'gaand'. Een treffender omschrijving van het woord is wellicht niet eens te vinden. 'Gaand', net als de Indo; wij zijn gegaan naar en weer weg uit een land dat niet van ons is en nooit van ons is geweest, zou men kunnen zeggen. Wij zijn (terug)gegaan naar een land dat misschien nooit van ons zal zijn, omdat we nog steeds door een meerderheid als vreemdeling gezien worden. Vele Indo's zijn ergens anders heen gegaan en hebben zich elders voorgoed gesetteld. Men kan zelfs spreken van de Indische diaspora. Hoe dan ook, de Indo kan nooit teruggaan naar zijn eigen land, want dat heeft hij niet. Misschien op papier of op een plastic creditcard-formaat-paspoort waarop 'Nederland' gedrukt staat, maar van een uniek, eigen land waar de Indo de autochtone bewoner is, is geen sprake. Indonesië is niet ons land, nooit geweest ook, al hebben we er roots liggen. We zijn Indische Nederlanders, geen Indonesiërs. We hebben wel een vlag, een cultuur en een geschiedenis en de toekomst dienen wij zelf in te vullen... Dus: GAAN met die banaan!  ;)

Weten onze Medelanders wat een Indo is misschien? Hieronder een paar leuke video's met autochtone en allochtone Nederlanders. Men weet duidelijk het verschil nog steeds niet tussen Indisch en Indonesisch, laat staan wat een Indo eigenlijk is. Helaas gaat de presentator ook zelf hier en daar de fout in. Wij zijn geen Indonesiërs en ook geen Indonesische Nederlanders! 

Bronnen: Google/wikipedia/YouTube enz.