BRUIN IS MIJN VEL, BLANK ZIJN DE JANTJES.
De typisch Amsterdamse Jantjes uit de Jordaan, wie kent ze niet? De films, de musical, de liedjes. Het toneelstuk van Herman Bouber, Louis Davids en zijn vrouw Margie Morris uit 1920 wordt nog steeds als musical opgevoerd. Maar dat er ook een 'De Jantjes 2' was, weet vrijwel niemand.
In 1924 verscheen de opvolger van dit succesvolle stuk. In 'De Jantjes 2' draait het o.a. om Dolle Dries, die naar Indië ging en daar een verhouding kreeg met een 'inlandsch' meisje, Sarina. Van het een komt het ander en het stel kreeg een zoon, Hamid, een Indo dus.
Dolle Dries ging terug naar Mokum, zonder Sarina, maar nam zijn zoon mee naar Holland. Dat leverde conflictsituaties op tussen vader en zoon, met in het bijzonder een typische Indo-identiteitscrisis voor Hamid.
Een van de liedjes in 'De Jantjes 2' is 'Rassenhaat', dat wordt gezongen door Hamid. De tekst is bijzonder gewaagd voor de tijd waarin het is geschreven, 1924. Een couplet:
"Bruin is mijn vel, maar blank is mijn ziel
Veel blanker dan Hollandse heren
Die zonder schaamte in het zonnige land
De inlandse vrouwen onteren.
En wij, de zonen van het schandesysteem
Worden bespot en vergeten
Of als een hond door het gouvernement
Ruw in de kampong gesmeten."
"Dat is de bruine kleur
Die ons levensgeluk verjaagt,
Die de rassenhaat kweekt
En die eenmaal zich wreekt,
Die de menschen tot dieren verlaagt."
De Jantjes 2 is uiteraard in de doofpot verdwenen, zoals zoveel Indische zaken die het daglicht niet mochten zien. En Kritische Katjangs snuffelen nu eenmaal graag in die doofpotten. 😉
De hele tekst is bijzonder de moeite waard om te lezen, Let ook vooral op het laatste couplet!.
KLIK HIER om het liedje te beluisteren op YouTube.
KLIK HIER om het liedje te beluisteren op YouTube.
Bronnen:
Foto's: grammofoonplaat Odeon 1924, bladmuziek, Louis Davids e.a. 1924, Nederlands Theaterinstituut
.jpg)